به گزارش همشهری‌آنلاین، چیزی پیچیده‌تر از نیاز طایفه سنی به سعد حریری، نخست وزیر پیشین لبنان در این زمان وجود دارد. این موضوع به تصمیم عربستان برای ریشه کن کردن «حریریسم» مربوط می‌شود. تا زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی بر اجرای حکم عزل وی اصرار دارد، هرگونه تحولی در منطقه، رئیس جریان «المستقبل» را از «زندان» سیاسی خود خارج نخواهد کرد. این یک معادله بدیهی و مقدمه‌ای طبیعی برای پرسش در مورد اعتبار اخباری است که درباره بازگشت حریری به فعالیت سیاسی‌اش که بیش از ۲ سال است به حالت تعلیق درآمده است، گفته می‌شود.
به نقل از الاخبار لبنان، ناگهان، در بحبوحه زلزله‌ای که در منطقه رخ داد، لبنانی‌ها با این خبر از خواب بیدار شدند که سفر سعد حریری به بیروت، در سالگرد ترور رفیق حریری، نخست‌وزیر فقید لبنان «غیرعادی» خواهد بود. این سالروز عنوان جذابی برای مخاطبانی است که در انتظار رهبر به زور برکنار شده هستند و از تعیین جایگزینی برای او خودداری می‌کنند. به نظر می‌رسد در صحبت در مورد بازگشت «غیرعادی» حریری معمای جالبی برای بررسی وجود دارد: آیا اطلاعات جدی در این باره هست یا فقط بداهه‌گویی و هذیان سیاسی است؟ ژانویه ۲۰۲۲ حریری از تعلیق فعالیت سیاسی خود خبر داد و از جریان المستقبل نیز خواست همین روش را در پیش بگیرد. این تعلیقی بود که حریری آن را نمی‌خواست و شبیه استعفای او بود که در سال ۲۰۱۷ مجبور به اعلام آن در ریاض شد.
بسیاری تعلیق فعالیت سیاسی حریری را وقفه‌ای دانستند که دوام نخواهد داشت. در هر صورت، واقعیتی وجود داشت که نمی‌توان آن را نادیده گرفت: حریری شریک سنی در دولت باقی ماند و حق وتو در مدیریت پرونده‌ها را حفظ کرد. به گفته منابع آگاه، نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت لبنان بدون مشورت با او در مورد موضوعات مرتبط با طایفه سنی اقدام نمی‌کند. زمانی که او در پایان سال میلادی گذشته برای شرکت در کنفرانس تغییرات اقلیمی به امارات رفت با حریری ملاقات کرد، اما این دیدار را اعلام نکرد.
پس از طوفان الاقصی، بحث زیادی در جلسات فعالان اهل سنت درباره جایگاه این طایفه و نقش آن در این نقطه عطف تاریخی آغاز شد. همه نشانه‌ها برای اهل سنت حاکی از تأثیر منفی غیبت حریری است. مهم نیست که برخی تلاش می‌کنند یا می‌خواهند خلاف آن را بیان کنند. برای اولین بار از زمانی که او لبنان را ترک کرد، آنها آشکارا خواستار بازگشت او هستند، بدون توجه به هرگونه «خشمی» از سوی عربستان که ممکن است در معرض آن قرار گیرند.
۲ هفته پیش، تدارکات برای سالگرد ۱۴ فوریه با شعار بازگشت حریری آغاز شد. این کمپین به سرعت مورد توجه قرار گرفت زیرا با مقدمات فوق العاده، ارتباط با کادر و مسؤولان جریان المستقبل و شهرداران مناطق و جلساتی به ریاست احمد حریری، دبیرکل این جریان همراه بود. احمد هاشمیه رئیس انجمن توسعه اجتماعی بیروت از این مقدمات خبر داشت و در توییت خود نوشت: «به حریری می‌گوییم که نمی‌گذاریم بروی». روز گذشته نیز جلساتی در تعدادی از مناطق با حضور هماهنگ کننده‌ها برگزار شد تا آخرین اقدامات را در زمینه آمادگی برای این سالگرد انجام دهند هرچند که استقبال مردمی تاکنون در حد انتظارات نبوده است.
این رویداد تبلیغاتی با واکنش‌های زیادی روبرو شد. آلان عون، نماینده جنبش آزاد ملی علنا به حریری گفت: «ما شجاعت شما را به یاد می‌آوریم و دلتنگ شما هستیم». نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز گفت: «حریری با وجود گوشه نشینی، موفق‌ترین است و اگر تصمیم به بازگشت داشته باشد، استقبال می‌کنیم.» ۲ برابر اینها در خفا گفته می‌شود. اما هیچ یک از مخالفان سیاسی حریری و متحدانش که از این مساله «هیجان زده» هستند، چیزی را پیدا نکردند که بتوان به آن اعتماد کرد و صحت شایعات را تأیید کند. همه به گفته‌های نمایندگان سابق، کادر سازمانی و رسانه‌ها تکیه می‌کنند که سعی کرده‌اند نشان دهند که در مرحله آمادگی جدی برای بازگشت حریری هستند. آیا واقعا چیز جدی وجود دارد؟
از یکی از نمایندگان سابق المستقبل قبل از ورود به یک مصاحبه تلویزیونی درباره بازگشت حریری پرسیده شد که وی پاسخ داد: «کل ماجرا بر این اساس است که منطقه در حال رفتن به سمت یک حل و فصل بزرگ است که پرونده ریاست جمهوری در لبنان بخشی از آن خواهد بود و شریک طبیعی در هر حل و فصلی سعد حریری خواهد بود.» این را عبدالله بارودی، ناشر و سردبیر وبگاه «دموکراسی نیوز» و سردبیر سابق وبگاه رسمی جریان المستقبل در یک گزارش تلویزیونی گفت.
وی گفت:«به سمت حل و فصلی می‌رویم که بازگشت حریری را ایجاب می‌کند.» رهبر سومی در المستقبل هفته‌هاست که می‌گوید حریری «با رهبران جنبش تعامل بیشتری پیدا کرده و به تدریج به صحبت در مورد مسائل سیاسی بازگشته و دائما با گروه خود در تماس است.» برخی این شایعه را منتشر کرده‌اند که حریری «مسائل خود را با پادشاهی عربستان حل و فصل کرده است». آنها به اقدام نهادهای رسمی در ریاض درباره پرداخت حقوق کارکنان شرکت «سعودی اوجیه» اشاره می‌کنند هرچند این یک «اقدام قضایی است که ربطی به سیاست ندارد»!
این یک جنبه ساده از تصویر فعلی است. با این حال، بررسی عمیق‌تر نشان می‌دهد که شایعات درباره بازگشت حریری، اگرچه از خواسته‌های شخصی نشأت می‌گیرد، اما هدف آن ارسال پیام از ۲ جهت است: اولی به داخل کشور برمی‌گردد و آن این که هیچ‌کس موفق به جلب نظر عموم اهل سنت نشده است و آنها به کسی غیر از حریری به عنوان رهبر خود راضی نشده‌اند. دوم به دنیای خارج به ویژه به عربستان بازمی‌گردد و آن این است که این مرد بسیار باارزش و برگ برنده در هر مذاکره بعدی است. در عمل، این یک بازی فشار شدیدی است که اعضای المستقبل انجام می‌دهند تا محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را وادار کنند تا «فرمان» کنار گذاشتن حریری را پس بگیرد!
اما خود حریری چطور؟ نزدیکان وی تأکید می‌کنند که او حرفی درباره بازگشت نزده یا اشاره‌ای به منصرف شدن از تصمیم خود برای تعلیق فعالیت سیاسی نکرده است. آنها می‌گویند که موضع نهایی در این است که آیا او اظهارنظر سیاسی خواهد کرد یا خیر که در چنین صورتی اظهار نظر به معنای بازگشت به فعالیت سیاسی است. این موضوع با خود حریری در میان گذاشته شد و در پی آن چند سؤال مطرح شد: بعد چه؟ آیا او باید در لبنان بماند یا برود و مراحل بعدی چیست؟ آیا او منتظر تعامل و بازخورد بیرونی و واکنش‌ها است؟ مهمتر از همه: ریاض به این پیام چگونه نگاه خواهد کرد و چه برخوردی با آن خواهد داشت؟
اینها همه سؤالاتی بی‌پاسخ هستند، اما مسؤولان المستقبل وضعیت را اینگونه توضیح می‌دهند:
اولاً، این یک پیام جسورانه به محمد بن سلمان است که از وی می‌خواهد در آینده سنی‌ها تجدید نظر کند و با توجه به غیرممکن بودن ایجاد جایگزینی برای حریری مجددا به سوی وی دست دراز کند.
ثانیاً، یک رویکرد سنی وجود دارد که از هفت اکتبر در حال گسترش است و تمایل دارد صدای خود را در مقابل عربستان به شکلی سرزنش‌آمیز درباره هشدار درباره خروج ارز از لبنان بلند کند.
درباره عربستان چه؟ تاکنون مساله مهمی وجود ندارد. عربستان همچنان با پرونده طایفه سنی با بی‌توجهی برخورد می‌کند. واضح است که روابط با حریری تاکنون راه حل واضحی را ایجاد نکرده است.
نظر شما